Trò chơi trí tuệ Rubik đã trở nên quen thuộc với cả triệu triệu người trên toàn thế giới, nhưng ít ai biết rằng cha đẻ của Rubik - Giáo sư người Hungary Erno Rubik - đã phải vượt qua bao khó khăn để đưa trò chơi này trở thành một biểu tượng toàn cầu của sự sáng tạo. Cùng Thủ thuật chơi tìm hiểu về Ernő Rubik và hành trình tạo ra chiếc Rubik đầu tiên.

1. Ernő Rubik là ai?

Ernő Rubik sinh ngày 13 tháng 07 năm 1944 tại Budapest, Hungary. Cha của ông, Ernő Rubik Sr., là một kỹ sư máy bay tại nhà máy Esztereim. Còn mẹ của ông, bà Magdolna Szántó là một nhà thơ. Ông lớn lên trong sự kết hợp giữa sự lãng mạng của người mẹ và nguồn cảm hứng từ người cha, chính bản thân Ernő Rubik đã từng nhấn mạnh điều đó nhiều lần trong các cuộc phỏng vấn.

Năm 1967, sau khi tốt nghiệp chuyên ngành kiến trúc tại Đại học Kỹ thuật Budapest, Ernő Rubik tiếp tục theo học điêu khắc và kiến trúc nội thất. Từ 1971 đến 1975, ông làm kiến trúc, rồi trở thành giáo sư tại Trường Cao đẳng Nghệ thuật ứng dụng Budapest. Có lẽ chính nền tảng đó khiến cho ông cả đời luôn có sự say mê với không gian, sự chuyển động trừu tượng và luôn theo đuổi sở thích xây dựng mô hình hình học.

2. Sự ra đời của khối Rubik

Vào giữa năm 1970, khi đang giảng dạy bộ môn Thiết kế tại Học viện Nghệ thuật ứng dụng ở Budapest, ông cố tìm cách thể hiện cho học sinh về sự chuyển động 3D của các hình khối. Và khi Erno chợt nhìn vào dòng sông Danube bên ngoài ô cửa sổ, nhìn cách dòng nước di chuyển xung quanh những viên sỏi gồ ghề, ý tưởng chợt lóe lên.

Chính sự chuyển động của nước đã trở thành nguồn cảm hứng lớn cho cơ chế xoay và xoắn của khối Rubik. “Việc bạn có thể xoay từng mặt mà không làm sụp đổ khối thực sự là một phép màu” - ông Erno tâm sự.

Erno đã tiến hành thử nghiệm ngay tại căn hộ của mẹ mình. Sử dụng gỗ, dây cao su và kẹp giấy để tạo ra khối Rubik nguyên mẫu. Ông cần tìm cách để mã hóa các mặt của khối, vì vậy ông đã sử dụng giải pháp đơn giản nhưng mạnh nhất: sử dụng màu sắc cơ bản. Vì vậy, ông đặt các nhãn dán lên các mặt của khối với 6 màu sắc cơ bản như chúng ta đã biết: đỏ, cam, trắng, vàng, xanh lam, xanh lục.

Khi mọi thứ đã hoàn thành và khoảnh khắc đầu tiên khi vặn hai bên khối Rubik, ông thấy đây thực sự là một câu đố, món đồ chơi tuyệt vời và nó sẽ tạo ra một cuộc cách mạng mới !

Tuy nhiên, ngay lúc đó, ông không dám chắc rằng liệu câu đó này có thể giải được không. Với 43 triệu hoán vị và Ernő Rubik phải mất nhiều tuần để có thể giải được nó. Sau khi đã giải được, Ernő Rubik biết rằng trò chơi này có thể bán được. Nhưng ông đã mất ba năm để có thể đưa nó ra thị trường.

Erno Rubik và con gái Anna vào năm 1981

3. Đưa Rubik ra thế giới

Rubik được nhận bằng sáng chế của mình vào tháng 1/1975 tại Hungary với cái tên Magic Cube. Khối lập phương mang cái tên như vậy trong 5 năm, trước khi nó được đổi thành Rubik. Trong khoảng thời gian này, Erno Rubik đã kết hôn.

Không lâu sau đó, một công ty có tên Politechnika đã chịu trách nhiệm sản xuất khối lập phương “Magic Cube”. Tuy nhiên, việc kinh doanh không được thuận lợi cho lắm. Doanh số bán ra cứ ì ạch mãi như vậy cho đến khi một doanh nhân người Hungary tên Tibor Laczi nói với Erno rằng: “Tôi có thể phân phối sản phẩm của anh ở phía bên kia bức màn sắt (biên giới vật lý lẫn tư tưởng ngăn cách Châu Âu từ cuối thế chiến II)”.

“Lúc đó, Tibor Laciz mô tả tôi là một người ăn mặc rất tệ, giống như một người ăn xin với điếu thuốc Hungary rẻ tiền trên miệng.” - Erno kể lại.

Tibor Laczi nói rằng họ có thể bán hàng triệu chiếc. Có được chấp thuận sơ bộ từ phía Erno, ông Laczi không quăng tiền để quảng cáo trò chơi Rubik ở Tây Đức, mà vội vã đến hội chợ đồ chơi ở Numberg, Đức với vài khối rubik trong túi vào năm 1979 nơi có Tom Kremer.

Nhờ có Laczi, Erno được gặp Tom Kremer - người nắm giữ “chìa khóa” cho sự phát triển của Rubik ra toàn cầu. Cũng giống như Laczi, ngay từ lần đầu ngắm nhìn, Tom Kremer đã thấy đây là một món đồ chơi đầy tiềm năng và kỳ diệu. Bị ấn tượng mạnh mẽ, Kremer sắp xếp cho Erno một đơn hàng với con số lên tới một triệu khối Rubik bởi công ty Ideal Toy.

Tom Kremer và Erno Rubik

Từ hợp tác ban đầu với doanh nhân Tibor Laczi, rồi thương gia kinh doanh đồ chơi Tom Kremer, trải qua không ít khó khăn thử thách cuối cùng vào đầu năm 1980, Rubik được ra mắt toàn thế giới tại các hội chợ ở London, Paris, New York và Numberg.

Ngày 5/5/1980, Rubik còn được giới thiệu tại Hollywood. Từ đây bắt đầu những ngày tháng huy hoàng của trò chơi trí tuệ này.

Hàng trăm triệu khối vuông Rubik được bán trên khắp thế giới. Sự cuồng nhiệt của những người yêu thích đồ chơi rubik còn dẫn đến sự ra đời của một môn thể thao có tên là Speedcubing. Đây là một cuộc đua tốc độ dành cho những người yêu thích và có khả năng chơi rubik cực nhanh.

4. Cha đẻ của hàng loạt trò chơi trí tuệ

Không chỉ sáng tạo ra trò chơi Rubik 3x3 đầu tiên, Erno Rubik tập trung vào nghiên cứu, sáng chế ra nhiều trò chơi trí tuệ khác. Tất cả các khối câu đố được ông tạo ra đều lấy tên là Rubik như:

Rubik’s Magic

Rubik’s Magic là một trò chơi giải đố được Erno Rubik sáng tạo vào năm 1980.

Câu đố bao gồm tám ô vuông màu đen (được đổi thành hình vuông màu đỏ với các vòng vàng vào năm 1997) được sắp xếp theo hình chữ nhật 2 × 4; các rãnh chéo trên gạch giữ các dây kết nối chúng, cho phép chúng được xếp lại với nhau và mở ra theo hai hướng vuông góc. Mặt trước của câu đố cho thấy, ở trạng thái ban đầu, ba vòng màu cầu vồng riêng biệt; mặt sau bao gồm một hình ảnh được xáo trộn của ba vòng liên kết với nhau. Mục tiêu của trò chơi là gấp câu đố thành hình trái tim và sắp xếp lại hình ảnh ở mặt sau, để kết nối các vòng.

Rubik rắn

Rubik Snake hay còn gọi là Rubik rắn, Rubik dài, Rubik xoắn, Rubik rắn biến hình, Rubik rắn giải đố… Là một trò chơi giải đố do Ernő Rubik sáng tạo ra vào năm 1981. Rubik Snake được cấu tạo nên bởi 24 mảnh có hình nêm - là khối lăng trụ tam giác vuông cân. Khi mới mua, Rubik Rắn thường có dạng “quả bóng” với 8 mặt hình tam giác và 18 mặt hình vuông lõm và không đều. Bằng cách xoay các mảnh của Rubik Snake, chúng ta có thể tạo ra nhiều hình dạng giống nhiều các vật thể, con vật hoặc hình học khác nhau.

Rubik 360

Năm 2009, Erno Rubik đã tung ra một trò chơi trí tuệ mới mang tên Rubik 360. Rubik 360 có cấu tạo hình quả cầu trong suốt, bên trong có chứa 2 quả cầu con khác. Yêu cầu của trò chơi này là phải xoay chỉnh các quả nhỏ bên trong sao cho các khối màu sắc của nó tương ứng với các màu trên quả cầu lớn bên ngoài. Rubik 360 đã nhanh chóng trở nên vô cùng được yêu thích, bởi cũng giống như Rubik truyền thống, nó đòi hỏi một sự thông minh, tư duy hợp lý và sự nhanh nhẹn, khôn khéo. Đây là sự thách thức với những ai yêu thích các trò chơi trí tuệ.